Hệ thống nối đất an toàn hay hệ thống tiếp địa là hệ thống dùng để tản dòng điện phát sinh (không mong muốn). Vào trong đất nhằm đảm bảo an toàn cho người và tài sản khi tiếp xúc gián tiếp hoặc trực tiếp với các trang thiết bị điện.
Tùy theo chức năng người ta phân làm hai loại hệ thống nối đất:
Nối đất bảo vệ:
- Nối đất an toàn là hệ thống nối đất bảo vệ tính mạng con người khi tiếp xúc trực tiếp. Hay gián tiếp với các trang, thiết bị điện.
- Nối đất chống sét là hệ thống nối đất bảo vệ các con người và tài sản trước tác động của dòng điện do tia sét tạo ra.
Nối đất làm việc:
Nối đất làm việc hay nối đất chức năng nhằm đảm bảo điều kiện làm việc bình thường. Cho các thiết bị điện và một số bộ phận của thiết bị điện. Theo chế độ đã được qui định sẵn, đây là loại nối đất bắt buộc để đảm bảo các điều kiện vận hành của hệ thống.
Các trang, thiết bị điện nào phải được nối đất an toàn
Các bộ phận có tính dẫn điện không mang điện được liệt kê dưới đây. Phải được bảo vệ chống mối nguy hiểm do chạm điện gián tiếp. Bằng biện pháp nối đất thiết bị kết hợp với tự động cắt nguồn cung cấp bằng thiết bị bảo vệ:
- Bộ phận có tính dẫn điện để hở của thiết bị điện như máy biến áp, máy điện và khí cụ điện và tương tự
- Bộ phận có tính dẫn điện để hở của thiết bị và phụ kiện chiếu sáng
- Bộ phận truyền động có tính dẫn điện của máy điện và khí cụ điện
- Khung kim loại của tủ, bảng điện và bàn điều khiển
- Vỏ kim loại của các máy điện di động và cầm tay
- Vỏ kim loại và các lớp bọc kim loại của cáp
- Phương tiện bao che và phụ kiện kim loại phục vụ lắp đặt dây và cáp điện. Nhưng không trực tiếp mang dòng điện như ống luồn dây, khay, thang, máng cáp; Hộp nối kim loại, dây thép treo cáp điện, cột kim loại và tương tự
- Vỏ kim loại, tiếp điểm nối đất của ổ cắm và của ổ cắm có dây nối dài.
- Ống kim loại đi nổi, thùng, bể, chậu, vòi, ống thải nước bẩn, ống thoát nước mưa và các hạng mục tương tự.
- Khung sườn của các cần cẩu, thang máy, băng tải, thiết bị bốc dỡ. Và các hạng mục tương tự khác trên đó có lắp thiết bị điện.
- Đường ray và kết cấu thép khác có thể tiếp cận được.
- Cuộn thứ cấp của các máy biến áp đo lường
Các hệ thống nối đất an toàn bảo vệ
Hệ thống TN: Là hệ thống nối đất trong đó nguồn điện có một . Hoặc nhiều hơn một điểm nối đất trực tiếp. Còn các bộ phận có tính dẫn điện để hở của mạng điện. Thì nối với điểm nối đất của nguồn điện bằng các dây bảo vệ.
Có ba loại hệ thống nối đất an toàn dạng TN như sau:
- Hệ thống TN-C: Hệ thống có dây trung tính và bảo vệ kết hợp trong một dây đơn dẫn đi khắp hệ thống gọi là dây PEN.
- Hệ thống TN-S: Hệ thống có dây trung tính N và dây bảo vệ tách rời gọi là dây PE dẫn đi khắp hệ thống
- Hệ thống TN-C-S: Hệ thống trong đó các chức năng trung tính và bảo vệ kết hợp trong một dây đơn PEN chỉ trong một phần của hệ thống, sau đó tách thành hai dây riêng rẽ (dây trung tính N và dây bảo vệ PE) trong phần còn lại của hệ thống.
Hệ thống TT: Là hệ thống trong đó nguồn điện có một hoặc nhiều hơn một điểm nối đất trực tiếp, còn các bộ phận có tính dẫn điện để hở của mạng điện thì nối với các điện cực nối đất độc lập về điện đối với các điện cực nối đất của nguồn điện.
Hệ thống IT: Là hệ thống nối đất an toàn không có mối nối trực tiếp giữa các thành phần mang điện và đất, còn các bộ phận có tính dẫn điện để hở của thiết bị điện thì nối đất.